De zaak van Kyle Rittenhouse
Wat is de reden van zijn vrijspraak?
Door: Quinten van der Nat
Op 25 augustus 2020 schoot de 17-jarige Kyle Rittenhouse twee mannen dood tijdens Black Lives Matter protesten in Antioch, Illinois.[1] Afgelopen week werd Kyle vrijgesproken van alle aanklachten die tegen hem liepen door een Amerikaanse jury. De reden van deze vrijspraak is zijn beroep op noodweer.[2] Naast grote verontwaardiging vanuit de veelal linkse media, resulteerde de uitspraak opnieuw in diverse landelijke protesten.
De aanklachten die tegen Kyle liepen, waren onder andere poging tot moord, het schuldig maken aan dubbele moord, verboden wapenbezit en overtreding van de destijds geldende avondklok.[3] Na afloop van het proces werd Kyle afgelopen 19 november door de rechter en de jury vrijgesproken van alle aanklachten. Wat is de reden van zijn vrijspraak?[4]
De advocaten van Kyle deden tijdens het proces een beroep op het recht van zelfverdediging.[5] In het Nederlandse recht is zelfverdediging gedefinieerd als noodweer, wat is te vinden in artikel 41 Wetboek van Strafrecht.[6] In Illinois, waar de incidenten plaatsvonden, wordt zelfverdediging als volgt gedefinieerd: “a person can use force against another if he or she reasonably believes that it is necessary to defend himself/herself or another, against an individual's imminent use of unlawful force.”[7] Vereist voor zelfverdediging is dus dat een persoon grond heeft om aan te nemen dat het nodig is geweld te gebruiken om zichzelf te verdedigen tegen het geweld van een ander persoon.
Als we deze bepaling naast de noodweerbepaling van artikel 41 Wetboek van Strafrecht leggen, zien we één duidelijk verschil. Volgens het Nederlandse recht moet de verdediging zowel noodzakelijk als geboden zijn. Dit komt grofweg neer op de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit.[8] Noodzakelijk duidt volgens de Nederlandse wet op de vraag of de persoon in kwestie zich van de situatie kon onttrekken. Geboden duidt op de vraag of het verdedigingsmiddel in redelijke verhouding staat tot de ernst van de aanval.[9] De toevoeging van deze proportionaliteit is niet terug te vinden in de Amerikaanse bepaling van zelfverdediging.
De incidenten van Kyle zijn op camera vastgelegd. Uit deze beelden kon geconcludeerd worden dat in beide gevallen andere personen het geweld initieerden. In het eerste geval probeerde een man Kyles wapen af te pakken, met alle mogelijke gevolgen van dien.[10] In het tweede geval werd Kyle met een skateboard neergeslagen vervolgens door een groep belaagd.[11]
Op het eerste gezicht lijkt dit dus een vrij voor de hand liggende zaak. Kyle werd fysiek aangevallen door een groep mensen waarvan de intenties op dat moment bij Kyle onbekend waren.[12] De aanklager stelde echter dat Kyle niet het recht had om het wapen bij zich te dragen en dat hij daar op die avond tijdens, het Black Lives Matter protest, niks te zoeken had. Het gecompliceerde aan deze zaak is dat het desbetreffende protest waar dit alles plaatsvond, bij veel mensen erg gevoelig ligt. [13] Uiteindelijk kijkt de rechter naar de feiten van het geval en toets hij deze aan het recht. Bij de zaak van Kyle Rittenhouse heeft dat geleid tot zijn vrijspraak.
De manier om het recht voor iedereen gelijk, eerlijk en toegankelijk te houden, is door eigen emoties buiten beschouwing te laten. Emoties zijn essentieel voor een goed filosofisch gesprek met je naasten of het maken van een mooi schilderij. Echter, wanneer beslissingen genomen moeten worden binnen het recht, waar iemand zijn toekomst van af hangt, kunnen emoties niet de drijfveer zijn.
[1] ‘Kenosha County Case Number 2020CF000983 State of Wisconsin vs. Kyle H. Rittenhouse’, Winsconsin Circuit Court Access.
[2] ‘Kenosha County Case Number 2020CF000983 State of Wisconsin vs. Kyle H. Rittenhouse’, Winsconsin Circuit Court Access.
[3] ‘Kenosha County Case Number 2020CF000983 State of Wisconsin vs. Kyle H. Rittenhouse’, Winsconsin Circuit Court Access.
[4] ‘Kenosha County Case Number 2020CF000983 State of Wisconsin vs. Kyle H. Rittenhouse’, Winsconsin Circuit Court Access.
[5] ‘Attorneys say accused Kenosha shooter acted in self-defence’, Wkow.com.
[6] Artikel 41 Strafrecht.
[7] ‘State Laws’, use of force.us.
[8] HR 22 maart 2016, ECLI:NL:HR:2016:456.
[9] HR 22 maart 2016, ECLI:NL:HR:2016:456.
[10] ‘Kyle Rittenhouse trial: Drone video shows 1st shooting at close range’, globalnews.ca 9 november 2021.
[11] ‘Tracking the Suspect in the Fatal Kenosha Shootings’, nytimes.com 27 augustus 2020.
[12] ‘Kyle Rittenhouse trial: Drone video shows 1st shooting at close range’, globalnews.ca 9 november 2021.
[13] ‘Tracking the Suspect in the Fatal Kenosha Shootings’, nytimes.com 27 augustus 2020.