Nieuwe wet- en regelgeving in 2024

Nieuwe wet- en regelgeving in 2024

Doxingverbod, verbod op tabaksverkoop en nieuwe wetten omtrent de leenruimte. Met de ingang van 2024 gaat veel nieuwe wet- en regelgeving in en treden de veranderingen op de vorige wetten en regels in. In dit artikel staat een overzicht van een aantal van die belangrijke nieuwe wetten en regels die per 1 januari of 1 juli 2024 intreden.

Wegwerpbekers en -bakjes

In juli 2023 werd het al verplicht voor ondernemers om een herbruikbaar alternatief aan te bieden voor consumenten, maar sinds 1 januari 2024 is er een verbod op het aanbieden van plastic wegwerpbekers en -bakjes in de horeca, op kantoren en tijdens evenementen.(1) Voortaan wordt het eten en drinken in herbruikbare bekers en bakjes geserveerd. Er kunnen wel uitzonderingen worden gemaakt om toch plastic wegwerpbekers, plastic bestek en -maaltijdverpakkingen te blijven gebruiken, maar dan moet wel 75% tot 90% van het plastic ingezameld worden voor recycling.(2)

Op de Erasmus Universiteit Rotterdam worden geen wegwerpbekers meer aangeboden in de Vitam koffiecorners en bij alle koffieautomaten. Nu wordt het gestimuleerd om je eigen beker mee te nemen. Als je geen beker bij je hebt, kan je herbruikbare plastic bekers in Mandeville, Theil of Langeveld halen. Na het gebruik van de herbruikbare beker, kan je de beker terugbrengen naar een bemande horecagelegenheid. Daar krijg je dan een schone beker die grondig en milieuvriendelijk is schoongemaakt.(3)

De regels maken deel uit van de Europese Richtlijn Single Use Plastics (SUP). Alle lidstaten van de Europese Unie moeten blijvend minder wegwerp plastic gebruiken. De Europese regel heeft als doel het mariene zwerfvuil te verminderen. Dit doel is voor de bescherming van het milieu en de menselijke gezondheid van groot belang. Daarnaast is het doel van de Europese regel van essentieel belang voor het werelddoel van de VN over duurzame ontwikkeling.(4) De doelstelling van Nederland is om in 2026 40% minder wegwerp plastic te gebruiken ten opzichte van 2022.(5)

Doxing strafbaar

Een nieuwe wet die doxing verbiedt, is ingegaan. Dit betekent dat je aangifte kan doen als iemand met kwade bedoelingen persoonsgegevens van jou deelt. Dat geldt ook voor online doxing.(6) Voorheen was intimideren met privégegevens niet strafbaar, omdat er in beginsel geen sprake is van stalken of een bedreiging met een ernstig misdrijf. 

Volgens D66-Tweede Kamerlid Joost Sneller is doxing schadelijk voor de democratie en de rechtsstaat. ‘’Als journalisten een onderwerp preventief gaan mijden omdat ze geen slachtoffer willen worden van doxing, dan is dat een groot probleem’’, zegt Sneller tegen de NOS.(7)

Door de nieuwe wet zijn er meer mogelijkheden om doxing te bestrijden. Slachtoffers kunnen aangifte doen, waarna direct een opsporingsonderzoek wordt gestart door het Openbaar Ministerie. Voorheen was dit alleen als er een bedreiging was. Daarnaast worden daders makkelijker vervolgd en bestraft en krijgen slachtoffers gerichter hulp bij het verwijderen van de gegevens. Dit kan door een bevel van de officier van justitie of via de hulplijn HelpWanted.(8) Verder gaat het ministerie van Justitie en Veiligheid de komende twee jaar kijken naar de cijfers van de politie, het OM en de rechtspraak, waarbij kwalitatieve feedback zal worden verzameld.

De maximale straf voor doxing is 2 jaar gevangenisstraf of een geldboete van €22.500,-. Als doxing gericht is tegen personen met een specifiek beroep, zoals hulpverleners, politici, rechters of politieagenten, kan de maximale gevangenisstraf met een derde worden verhoogd.(8)

Minimumuurloon

Het minimumloon gaat per 1 januari weer omhoog. Mensen met een 40-urige werkweek gaan er het meeste op vooruit. Dit is omdat er dan een uniform uurloon voor werknemers is. Het uurloon is niet meer zo afhankelijk van iemands werkweek zoals in 2023 het geval was. De stijging zorgt voor meer gelijkheid, waarbij iedereen minimaal 13,27 verdient, ongeacht het urencontract. Volgens het ministerie van Sociale Zaken heeft deze stijging effect op ongeveer 100.000 mensen.(9)

Voor 21-jarigen geldt sinds 1 januari niet meer het minimumjeugdloon. Zij krijgen nu hetzelfde uurloon als werknemers boven de 21. Voor 20-jarigen of jonger geldt nog steeds het minimumjeugdloon.(10)

Tabak

Vanaf dit jaar geldt een verbod op de grensoverschrijdende verkoop van tabaksproducten en aanverwante producten aan klanten binnen de Europese Economische Ruimte (EER). Met klanten of verkopers buiten de EER mag nog wel gehandeld worden.(11) Tabakshandel tussen Nederland en België mag bijvoorbeeld niet meer, maar tabakshandel tussen Nederland en de Verenigde Staten mag wel.

Het terugdringen van de verkooppunten van tabaks- en aanverwante producten vond de afgelopen jaren al plaats. In 2022 kwam er al een verbod op alle sigarettenautomaten die bijvoorbeeld in cafés of snackbars stonden. Sinds vorig jaar is er een verbod op het online verkopen van tabak en op 1 juli 2024 stopt alle verkoop van tabak bij supermarkten. Hoewel dit verbod pas vanaf 1 juli intreedt, zijn supermarkten als Albert Heijn en Lidl al eerder gestopt met de verkoop van tabak. Lidl was de eerste, zij verkopen sinds oktober 2021 geen sigaretten meer. Albert Heijn is 1 januari dit jaar gestopt met de verkoop.(12)

Het verbod komt in de supermarkten, omdat die 40% van het aantal verkooppunten in Nederland vormen en voor 55% van de tabaksomzet zorgen, volgens de Rijksoverheid. De verwachting van de Rijksoverheid is dat er tot 2030 120.000 minder rokers zijn. Voormalig Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport vertelde tijdens zijn voorstel aan de ministerraad in 2020 dat hij ervan overtuigd is dat we in de toekomst net zo gek zullen opkijken van sigaretten in de supermarkt, als we nu doen met roken in de trein of een restaurant. Blokhuis denkt dat met het verminderen van het aantal verkooppunten, het makkelijker wordt voor rokers en ex-rokers om de verleiding van sigaretten te weerstaan. Verder denkt hij dat het voor kinderen moeilijker wordt om überhaupt aan roken te beginnen en dat er met de terugdringing van het aantal verkooppunten veel onnodige sterfgevallen en medisch leed wordt voorkomen.(13)

Wetten omtrent leenruimte

De impact van een studielening op de maximale leenruimte voor oud-studenten staat vanaf dit jaar vastgesteld op basis van de actuele lasten van hun studieschuld. Vorige jaren werd er nog gekeken naar de oorspronkelijke omvang van de lening, maar dit jaar is een andere methodiek ingegaan, die kijkt naar het openstaande bedrag van de studieschuld. Met deze methodiek wordt het extra aflossen op de studielening beter meegenomen bij het bepalen van de maximale hypotheek. Het biedt oud-studenten meer ruimte om geld te lenen voor een woning, dankzij het accurate beeld van de maandelijkse lasten die bij de studieschuld horen waarop extra is afgelost. De aanpassingen zorgen ervoor dat er op een verantwoorde wijze voor oud-studenten de impact van een studielening op de leenruimte zo veel mogelijk beperkt wordt.(14)

De leennormen voor het kopen van een duurzaam huis of het verduurzamen van je woning wordt voor het hypothecair krediet gewijzigd op een aantal punten. Het kabinet wil koopwoningen op een financieel verantwoorde manier doen, zodat huishoudens en starters op de woningmarkt een woning kunnen kopen die aansluit bij hun persoonlijke situatie en wensen. Voor starters kan het voordelig zijn dat het leenbedrag niet meer afhankelijk is van de hoogte van je inkomen, omdat er vanaf 1 januari een vast extra leenbedrag van €9.000,-  is.(14)

Bronnen

  1. Ministerie van Algemene Zaken. (2023, August 3). Moet ik betalen voor plastic wegwerpbekers en –bakjes? Rijksoverheid.nl.
  2. ‘Regels voor wegwerpplastic blijven gelden, handhaving wordt tijdelijk aangepast’ , minderwegwerpplastic.nl , 28 december 2023.
  3. ‘Neem je eigen beker mee!’ eur.nl, z.d. 
  4. Richtlijn (EU) 2019/904 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2019 betreffende de vermindering van de effecten van bepaalde kunststofproducten op het milieu (PbEU, 2019)
  5. ‘Nieuwe regels over wegwerpplastic’ , afvalcirculair.nl, z.d.
  6. ‘Wat is doxing? Waar komt het woord vandaan en is het strafbaar?’ , mediawijsheid.nl, 25 augustus 2023.
  7. ‘Doxing is een groeiend probleem, maar strafbaar is het niet’ , nos.nl, 11 januari 2022.
  8. Nederlandse Rijksoverheid. (2023). Informatie over privacy en persoonsgegevens, doxing.
  9. ‘Minimumloon 2024 bekend: een stijging van maximaal 15%’ , mkbservicedesk.nl , 13 december 2023.
  10. ‘Minimumloon omhoog en invoering uniform uurloon per 1 januari 2024’ , rijksoverheid.nl , 9 oktober 2023.
  11. Nederlandse voedsel en warenautoriteit. (2023). informatie over roken en tabak, Verbod op verkoop van rookwaren op afstand.
  12. ‘Even snel sigaretten halen? Niet meer in Nederlandse supermarkten’ , rtlnieuws.nl, 5 januari 2024.
  13. ‘Verbod verkoop tabak supermarkten’ , rijksoverheid.nl, 20 november 2020.
  14. ‘Meer hypotheekruimte voor verduurzaming, alleenstaanden en studenten’ , rijksoverheid,nl, 1 november 2023