Nieuwe wet-en regelgeving: fast fashion consumptie

Frankrijk komt met een nieuwe wet die de groei van fast fashion moet beperken. Op elk slecht geproduceerd kledingstuk komt een belasting die kan oplopen tot tien euro.(1) Het adverteren van fast fashion wordt ook verboden en de consument moet beter geïnformeerd worden over de duurzaamheid van de kleding. Niet alleen in Frankrijk komt nieuwe wet- en regelgeving tegen fast fashion. Het Europees Parlement heeft voorts nieuwe regels opgesteld om duurzame producten te stimuleren. Wat zijn die regels en waarom zijn ze nodig?

Vorige week stemde het Franse Lagerhuis unaniem voor nieuwe fast fashion wetten. Frankrijk wordt, als de senaat ook instemt, het eerste land dat actieve en strenge maatregelen neemt tegen de fast fashion industrie. De maatregelen zijn vooral bedoeld tegen de ultra-fast fashion. Online webshops die hieronder vallen, zijn bijvoorbeeld Shein en Temu.(1) De artikelen die worden verkocht op deze webshops worden met een razendsnel tempo gemaakt en kunnen op deze manier goed inspelen op de meest recente trends.(2) Dit maakt de populariteit van deze webshops groot. Daarnaast zijn de artikelen in de online winkels erg goedkoop, omdat ze in lagelonenlanden worden gemaakt. De populariteit van de ultra-fast fashion webshops heeft tot het faillissement van Franse bedrijven gezorgd. Fast fashion is dus schadelijk voor de Franse markt. Bovendien komen de producten van ver en zijn daarom schadelijk voor het milieu.(1)

Het Franse Lagerhuis legt boetes op voor bedrijven die fast fashion produceren. Deze beginnen bij €5,- en lopen op tot €10,- per artikel. Een andere wet die kleding consumptie gaat tegenwerken, is een wet die reclame op fast fashion verbiedt. Hiermee hoopt Frankrijk dat de snelle kledingtrends minder aantrekkelijk worden voor consumenten en de Franse markt en het milieu kan herstellen.(3)

Niet alleen in Frankrijk is de overconsumptie van fast fashion een probleem voor het milieu. In de rest van de wereld zorgt het evenzeer voor problemen. De kledingindustrie stoot namelijk meer dan 10% van de wereldwijde CO2 uit.(4) Verder zorgen de middelen die gebruikt worden voor de afwerking van textiel voor 20% van de vervuiling van schoon water.(5) Daarnaast belandt veel kleding in de vuilnisbak. In Europa wordt 6,5% van alle kleding niet verkocht, dus wordt het weggegooid.(6) Van de verworpen kleding wordt bijna alles verbrand. Dit zorgt voor een grotere ecologische voetafdruk van Europeanen.(7) Hiervoor wil de Europese Unie maatregelen nemen.

Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie hebben een nieuw akkoord voor een verbod op de vernietiging van onverkochte kleding en schoenen. Dit geldt ook voor geretourneerde kleding en schoenen.(8) Het terugsturen van kleding gebeurt dan ook vaak. Volgens onderzoek in opdracht van het Europees Milieuagentschap (EEA) stuurt 1 op de 5 Europeanen zijn of haar online gekochte kledingstukken terug. Duitsers sturen de meeste artikelen terug en Nederland volgt als tweede. 1 op de 4 Nederlanders stuurt zijn kleding terug. In het rapport wordt geschat dat 22-43% van de geretourneerde kleding wordt vernietigd.(9)

Het doel is dat grote kledingbedrijven binnen twee jaar geen artikelen meer vernietigen.(10) Kleinere bedrijven krijgen zes jaar de tijd om zich aan te passen aan de nieuwe reglementen. Het voltallige Parlement en de EU-lidstaten moeten wel nog instemmen met het akkoord, maar dat is alleen nog maar een formaliteit.(11)

Naast het verbieden van kleding vernietiging, zijn er nieuwe ‘ecodesign’ regels opgesteld door de EU. (8) De regels moeten ervoor zorgen dat de producten langer goed blijven en makkelijker zijn om te laten repareren, upgraden en recyclen. Deze duurzaamheidseisen zijn vooral belangrijk voor textiel, maar ook voor staal, meubels, banden en chemicaliën. Met een ‘Digital Product Passport’ wil de Commissie dat consumenten beter geïnformeerd worden over de producten die ze kopen.(12) Producten krijgen een speciale QR-code of barcode die naar een website leidt. Hier staat de nauwkeurige en actuele informatie over de kenmerken en duurzaamheid van het product. Met het paspoort worden consumenten bewuster van de duurzaamheid van de producten die ze kopen.(13) De nieuwe regels van de EU vallen onder de ‘EU Green Deal’ en dienen voor een duurzame en circulaire economie.(12)

Nederland heeft nog geen nationale wetgeving die de fast fashionindustrie hard tegengaat. In een onderzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) in 2020 werden wel al verschillende maatregelen voorgesteld. Zo werd een verbrandingsverbod en een exportverbod van ongesorteerd textiel voorgesteld. Daarnaast kunnen bewustwordingscampagnes worden ingezet om de impact van fast fashion inzichtelijker te maken voor consumenten.(14)

De nieuwe maatregelen tegen fast fashion in Frankrijk kunnen andere (Europese) landen stimuleren om net als Frankrijk nationale regels op te leggen tegen de fast fashion industrie. Nederland heeft nog geen nationale regelgeving, maar dat kan in de toekomst nog veranderen.

Bronnen:

‘Franse fast fashion shopper betaalt straks boete tot 10 euro per product’, volkskrant.nl, 15 maart 2024
‘Wat is fast fashion? En bestaat er ook zoiets als slow fashion?, de correspondent.nl, 24 augustus 2020
‘Het Franse lagerhuis stemt voor een toeslag op de milieu-impact van fast fashion, voiceofeurope.com, 15 maart 2024
Georgiapoliticalreview (2016) The Facts of Fast Fashion
‘De gevolgen van textielproductie en -afval voor het milieu (infografieken)’, europa.eu, 29 december 2020
SER (2016) Internationaal MVO (IMVO) Convenant Duurzame Kleding en Textiel
‘Kleding retour zenden dit is de ware kostprijs’, trouw.nl, 4 maart 2024
‘Deal on new eu rules to make sustainable products the norm’, Europa.eu, 6 december 2023
European Environment Agency (2024, 4 maart). The destruction of returned and unsold textiles in Europe’s circular economy, eea.europa.eu
‘Verbod op verbranden nieuwe kleding in aantocht dit is echt een wake-upcall', volkskrant.nl, 6 december 2023
‘EU stemt in met verbod op vernietigen van onverkochte kleding’, nos.nl, 5 december 2023
Duurzame producten: akkoord over nieuwe regels voor ecodesign, netherlands.representation.ec.europa.eu, 6 december 2023
‘Digital Product Passport’, gs1.nl,
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (2020, 6 juni). Fast fashion onderzoek, open.overheid.nl