Hoogstwaarschijnlijk heeft u reeds gehoord van de dit jaar uitgebrachte Netflix-serie Monsters: The Lyle and Erik Menendez Story, dat gaat over twee broers die in 1989 op koelbloedige wijze hun ouders hebben vermoord. Waarom deze zaak, dertig jaar na veroordeling, plots weer opduikt in de kranten en sociale media, is mede omdat er nieuwe bewijsstukken zijn opgedoken die mogelijk grote veranderingen met zich mee zullen brengen voor de broers.
In dit artikel zal eerst worden ingegaan op de algemene feiten van de zaak en de motieven van Erik en Lyle voor de moord op hun ouders, José en Kitty Menendez. Daarna zal het verloop van het proces worden omschreven. Als laatste komt aan bod wat de nieuwe bewijsstukken bevatten en tot wat voor gevolgen dit mogelijk zal leiden.
Feiten
Op de avond van twintig augustus 1989 hebben Lyle en Erik Menendez, destijds eenentwintig en achttien jaar oud, hun ouders vermoord. Kitty en José waren televisie aan het kijken in de studeerkamer, toen de broers binnenkwamen met de Mossberg-12-gauge-jachtgeweren.(1) In totaal zijn zestien schoten afgevuurd, waarvan zes op José en tien op Kitty.(2)
In eerste instantie beweerden de broers niks te maken te hebben gehad met de moord op hun ouders en probeerden zij de schuld aan de mafia te wijten. Gedurende de periode van het politieonderzoek gingen Lyle en Erik abnormaal veel geld spenderen aan luxueuze producten, zoals een Rolex en Porsche, wat argwaan wekte bij de politie en hen verdacht deed lijken.(3) Vanaf de moord tot aan het moment van arrestatie hebben zij gezamenlijk zo’n zevenhonderdduizend Amerikaanse dollar uitgegeven.(4)
Uiteindelijk konden de broers zeven maanden na de moord gearresteerd worden op basis van een getuigenis van Judalon Smyth, minnares van de psycholoog van Erik en Lyle Menendez, Jeremy Oziel. Jeremy had haar verteld dat Erik de moord aan hem had bekent en had Judalon gevraagd om een sessie met de broers af te luisteren, zodat zij getuige was van de bekentenis. De getuigenis was voldoende om Lyle op acht maart 1990 te arresteren, waarop Erik zichzelf drie dagen later heeft aangegeven.(5)
Motieven
Tijdens het eerste proces kwam naar boven dat Erik en Lyle Menendez jarenlang seksueel zijn misbruikt door José. Dit is bevestigd door een getuigenverklaring van hun neef en nicht, waarin zij verklaarden dat Lyle hen hierover had verteld toen zij nog kinderen waren.(6) Erik getuigde dat hij Lyle een aantal weken voor de moord had verteld van het seksuele misbruik, wat leidde tot meerdere confrontaties binnen het gezin. Uiteindelijk zou José hen hebben bedreigd te vermoorden als zij hiermee naar buiten zouden komen.(7) De broers verklaarden daarom uit angst voor eigen leven over te zijn gegaan op moord. Volgens de aanklagers waren de motieven van de broers echter puur financieel gewin.
Procesverloop
De eerste rechtszaak was uitgezonden op live televisie, waarbij de broers apart werden berecht. Lyle werd vertegenwoordigd door Jill Lansing en Erik door Leslie Abrahamson.(8) Tijdens dit proces beweerden de aanklagers dat de Menendez broers hun ouders hadden vermoord om toegang te krijgen tot de erfenis van veertien miljoen dollar. De verdediging verweerde zich door te stellen dat de broers uit zelfverdediging zouden hebben gehandeld.(9) Na een proces van langer dan zes maanden, met twee verdeelde jury’s, kon rechter Stanley M. Weisberg niet anders dan het proces nietig te verklaren in januari 1994.
In juli 1995 werden Lyle en Erik opnieuw berecht, alleen deze keer gezamenlijk en, op verzoek van rechter Weisberg, zonder camera’s en publiciteit. In dit proces werden de bewijsstukken omtrent het misbruik beperkt en kon de jury wel tot een uitspraak komen, namelijk de veroordeling tot moord met voorbedachten rade en samenzwering tot moord. Zij werden veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf zonder mogelijkheid van vervroegde vrijlating.(10)
Nieuw bewijs
In mei 2023 hebben de broers verzocht om een herziening van de zaak op basis van nieuw opgedoken bewijs. Als eerst heeft Roy Rosselló, een boybandlid van Menudo, op achttien april 2023 verklaard dat hij op veertienjarige leeftijd is gedrogeerd en seksueel misbruikt door José Menendez.(11) Daarnaast is een brief opgedoken van december 1988, enkele maanden voor de moord. In deze brief vertelt Erik aan zijn neef, Andy Cano, over het seksuele misbruik door onder andere te zeggen: ‘I’ve been trying to avoid dad. It's still happening Andy but it’s worse for me now. I never know when it’s going to happen and it’s driving me crazy. Every night I stay up thinking he might come in.’. De advocaten van Erik en Lyle zijn ervan overtuigd dat, als deze brief in de rechtszaak van 1996 was geïntroduceerd als bewijs, dit mogelijk had geleid tot een andere veroordeling.(12)
Op drie oktober 2024 heeft George Gascón, Officier van Justitie van Los Angeles, bekendgemaakt tijdens een persconferentie dat het OM onderzoek start naar het nieuw verkregen bewijsmateriaal in de Menendez zaak. Garcón heeft tot zesentwintig november om te beoordelen of de zaak voor herziening in aanmerking komt.(13) Of dit er daadwerkelijk voor zal zorgen dat de broers vrij zullen komen na meer dan dertig jaar in de gevangenis, is dus nog even afwachten.
Conclusie
Kortom, de Menendez-zaak is een beroemde moordzaak, vooral bekend geworden door de, dit jaar uitgebrachte, Netflix-serie over het leven van de broers Lyle en Erik Menendez. Het staat vast dat de broers in 1989 hun ouders hebben vermoord, maar niet zonder reden. Zij beweren jarenlang seksueel te zijn misbruikt door hun vader, José, en uit angst voor eigen leven deze keuze hebben gemaakt. Uiteindelijk werden zij in 1996 veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf zonder vervroegde vrijlating. Recentelijk is nieuw bewijs opgedoken dat wellicht tot een herziening zal leiden in deze zaak en mogelijk zelfs tot vrijspraak van de broers. Afsluitend is dit dan ook wat Cliff Gardner, advocaat van de broers, beoogt te bereiken met de herziening: ‘De broers hebben meer dan dertig jaar in de cel gezeten. Dat is genoeg.’.(14)
Literatuurlijst
- ‘Lyle Menendez finally speaks from prison, 27 years after killing his parents’, US Magazine 4 januari 2017.
- K. Cobb, ‘’Monsters’: The breakdown of the Menendez brothers case’, The Wrap 19 september 2024.
- K. Cobb, ‘’Monsters’: The breakdown of the Menendez brothers case’, The Wrap 19 september 2024.
- R. Aizin, ‘How did the Menendez brothers get caught? Why Erik’s private therapy confession led to their arrest and conviction’, People.com.
- E. Burack, ‘A timeline of the entire Menendez brothers murder case’, Town and Country Magazine 20 september 2024.
- B. Colon, ‘All about the real Lyle and Erik Menendez story: what happened, the controversial trial and their wives’, Hello Magazine 19 september 2024.
- ‘Lyle and Erik Menendez now: What happened to brothers and true story behind Monsters’, inews.co.uk.
- K. Cobb, ‘’Monsters’: The breakdown of the Menendez brothers case’, The Wrap 19 september 2024.
- I. Brown, ‘The Menendez brothers murder trial: key players’, Courttv.com.
- E. Burack, ‘A timeline of the entire Menendez brothers murder case’, Town and Country Magazine 20 september 2024.
- M. Stevens, ‘Ex-member of Menudo says he was raped by father of the Menendez brothers’, New York Times 18 april 2023.
- C. Bailey, ‘LA County district attorney shares evidence in Menendez brothers case as he mulls their sentence’, CNN 16 oktober 2024.
- L. Casiano, ‘Los Angeles DA George Gascon will review new evidence in Menendez brothers murder case’, Fox News 3 oktober 2024.
- ‘Onderzoek naar nieuw bewijs in zaak Menendez broers na Netflix-serie’, rtl.nl.