Op 24 september 2024 werd de 55-jarige Amerikaan Marcellus Williams geëxecuteerd voor een misdaad die hij – zeer hoogstwaarschijnlijk – niet had gepleegd. Ondanks het ontbreken van enig bewijs was dat hem aan de misdaad verbond, het feit dat het DNA-bewijs op de plaats delict niet overeenkwam met dat van Williams én het feit dat de aanklachten tegen Williams waren ingetrokken, ontkwam hij niet aan het tragische lot dat veel Amerikaanse ter dood veroordeelden treft. Marcellus Williams was echter slechts één uit duizenden; jaarlijks worden honderden mensen in de Verenigde Staten onterecht veroordeeld voor misdaden die zij niet hebben gepleegd (1). The Innocence Project, evenals onze eigen Nederlandse Merel Pontier, strijden al jarenlang tegen deze onterechte veroordelingen.
State v. Williams
Op 11 augustus 1998, rond acht uur ’s avonds, werd Felicia Gayle op een gruwelijke wijze vermoord in haar eigen huis (2). Ze werd aangetroffen met maar liefst 43 steekwonden over haar hele lichaam. Het moordwapen, een slagersmes uit haar eigen keuken, stak nog steeds in haar nek. De familie van Gayle loofde een beloning uit van $ 10.000,00 voor informatie die tot arrestatie van de dader zou leiden (3). In de zoektocht naar antwoorden wezen twee individuen, zonder enige concrete bewijsmiddelen, naar Marcellus Williams als de mogelijke dader. Hun enige redenatie was dat Williams eerder was veroordeeld voor een overval op een donutwinkel, een totaal losstaande zaak zonder enige connectie met de moord op Gayle (4). Ondanks het ontbreken van forensisch bewijs dat Williams aan de plaats delict koppelde, werd hun getuigenis door de politie en de aanklagers als voldoende beschouwd om hem te arresteren en aan te klagen.
Op de plaats delict werd namelijk wel degelijk forensisch bewijs gevonden: voet- en vingerafdrukken, evenals haren die van de vermoedelijke dader afkomstig leken te zijn. Deze sporen kwamen echter niet overeen met het DNA van Williams (5). Ook werden er vingerafdrukken op het moordwapen aangetroffen, maar achteraf bleek dat deze afkomstig waren van de forensische professionals, die overduidelijk niet professioneel met het bewijsmateriaal waren omgegaan. Ondanks het gebrek aan bewijs tegen Williams en de gemaakte fouten in het onderzoek, baseerde de staat Missouri haar veroordeling van Williams op enkel de verklaringen van deze getuigen. In 2001 werd Marcellus Williams ter dood veroordeeld voor de moord op Felicia Gayle (6).
Op 27 januari 2024 diende de officier van justitie, Wesley Bell, een motie in om de terdoodveroordeling van Williams nietig te verklaren; zelfs de aanklagende partij was inmiddels van mening dat er onvoldoende overtuigend bewijs was dat Williams de moord daadwerkelijk had gepleegd (7). Desondanks werd de motie afgewezen en werd een nieuwe executiedatum voor Marcellus Williams vastgesteld; 24 september 2024. Dit, onder hevig protest van zowel het publiek, de aanklagende partij, als van de familie en nabestaanden van Felicia Gayle (8).
Op 24 september 2024 is Marcellus Williams geëxecuteerd in de dodencel van de Bonne Terre-staatsgevangenis in Missouri (9). Tijdens zijn 24 jaar gevangenschap vond Williams troost in het schrijven van poëzie. Zijn gedichten getuigen van en man die, ondanks alles, bleef zoeken naar betekenis en schoonheid in een wereld die hem onrechtvaardig veroordeelde (10).
The Innocence Project
In augustus 2023 spande The Innocence Project een rechtszaak aan tegen de staat Missouri in een laatste poging om Marcellus Williams van de executie te redden. Ondanks de overtuigende argumenten slaagde de organisatie er helaas niet in de rechter te overtuigen (11). Sinds haar oprichting in 1992 zet The Innocence Project zich al meer dan drie decennia in voor het vrijpleiten van onterecht veroordeelde mensen, zoals Williams (12). Hun werk richt zich vaak op het blootleggen van fouten in DNA-analyse en het aanpakken van systematische gebreken in het Amerikaanse strafrechtsysteem.
De zaak van Marcellus Williams was daar een schrijnend voorbeeld van. Het DNA op het moordwapen kwam niet overeen met dat van Williams, en er ontbrak fysiek bewijs dat hem met de misdaad in verband werd gebracht. Toch hield de rechter ondanks deze ernstige twijfels aan het bewijs de executiedatum in stand, waarmee de hoop op gerechtigheid voor Williams voorgoed werd vervlogen.
Hoewel de zaak van Williams een tragedie blijft, heeft The Innocence Project in de loop der jaren vele successen geboekt. Inmiddels zijn dankzij hun inspanningen meer dan vierhonderd onterecht veroordeelden vrijgelaten (13). Hun werk benadrukt de dringende noodzaak om het Amerikaanse strafrechtsysteem te hervormen, zodat mensen zoals Marcellus Williams niet langer het slachtoffer worden van gerechtelijke dwalingen. Williams' lot is een pijnlijke herinnering aan de prijs van een falend systeem en de voortdurende strijd voor rechtvaardigheid.
Conclusie
De zaak van Marcellus Williams is een tragisch voorbeeld van de falende gerechtigdheid in de Verenigde Staten, waar ondanks het ontbreken van overtuigend bewijs en ernstige fouten in het strafrechtelijke onderzoek, een – hoogstwaarschijnlijk – onterecht veroordeelde man op zijn leven verloor. Het werk van organisaties zoals The Innocence Project is van cruciaal belang voor het blootleggen van zodanige onrechtvaardigheden en het herstellen van gerechtigheid voor de vele mensen die onterecht in de gevangenis zitten. Hun werk blijft dan ook essentieel voor het beschermen van de rechten van de onterecht veroordeelden in de Verenigde Staten.
‘At last… Another’s heartbeat’, door Marcellus Williams
the silhouettes of their bond visible still at the last glow of the sun
they experience each other and the life of the night as it begins to stir
standing there in silence holding hands
no rush to go back inside
there is so much beauty and comfort in being in love and just being…
– amidst sounds of buzzing
chirps
crickets
the pleasant but irregular blowing of the wind
fireflies dancing in step with the light of the moon
how strange it is to become aware of another’s heartbeat but forget one’s own –
finally love.
Meer weten? Lees dan ook het verhaal van de Rotterdamse strafrechtadvocate Merel Pontier, die zich momenteel in de Verenigde Staten inzet voor het bevrijden van onterecht veroordeelde mensen uit de dodencel. Pontier werkt nauw samen met organisaties zoals The Innocence Project en vecht voor de gerechtigheid van degenen die ten onrechte het doodvonnis hebben gekregen (14).
Literatuurlijst
-
‘A matter of Conviction', hsph.harvard.edu, 19 juli 2016.
-
‘Family of Missouri woman murdered in home 'exasperated' as execution approaches´, usatoday.com
-
D. Rieck, ´A new hearing could save Marcellus Williams from execution. The evidence is a mess.´, stltoday.com, 28 augustus 2024.
-
J. Smith, ´Crime Scene DNA Didn’t Match Marcellus Williams. Missouri May Fast-Track His Execution Anyway.´, theintercept.com,14 januari 2024.
-
‘POSSIBLE INNOCENCE: Despite DNA Evidence Clearing Marcellus Williams, Missouri Intends to Execute Him’, deathpenaltyinfo.org, 26 september 2024.
-
C. Von Quednow & H. Yan, ‘Missouri executes Marcellus Williams despite prosecutors and the victim’s family asking that he be spared’, CNN.nl, 25 september 2024.
-
First Motion to Vacate or Set Aside Judgment And Suggestions in Support, 24SL-CC00422 door W. Bell, te vinden op theinnocenceproject.org.
-
´Family of Missouri woman murdered in home 'exasperated' as execution approaches´, usatoday.com.
-
C. Von Quednow & H. Yan, ‘Missouri executes Marcellus Williams despite prosecutors and the victim’s family asking that he be spared’, CNN.nl, 25 september 2024.
-
A. Sanford, ‘For Marcellus Williams, who was on death row for 24 years, poetry was a lifeline,’ innocenceproject.org, 30 april 2024.
-
‘Marcellus Williams’, innocenceproject.org.
-
‘About’, innocenceproject.org.
-
K. Sarwari, ‘Northeastern honors Innocence Project, advocates for wrongly convicted criminals’, news.northeastern.edu, 13 maart 2019.
-
K. Rijlaarsdam, ‘Doodstrafadvocate Merel Pontier: “Mijn cliënten zijn geen monsters maar mensen’, mr-online.nl, 26 september 2023.