Na twee jaar studeren besloot Niels Konings (21) zijn academische pad tijdelijk op pauze te zetten en zich een jaar lang volledig te wijden aan jongerenparticipatie als bestuurslid politiek bij de Nationale Jeugdraad (NJR). NJR is het grootste jongerennetwerk van Nederland met meer dan 40 jongerenorganisaties, ook wel de springplank van de nieuwe generatie. Hun missie? De deelname van jongeren op alle niveaus van de samenleving stimuleren en ondersteunen; zorgen dat jongeren hun kracht kennen, ontwikkelen en inzetten voor een betere toekomst voor zichzelf en anderen.
Niels groeide op in Sint Hubert, Brabant, waar hij al op jonge leeftijd interesse kreeg in maatschappelijke thema’s. Zijn vrienden omschrijven hem als betrokken, nieuwsgierig en iemand die altijd anderen wil aanmoedigen om hun stem te laten horen. Na zijn deelname aan het Nationaal Jeugddebat bleef hij als vrijwilliger betrokken bij NJR, waar zijn passie voor jongerenparticipatie steeds verder groeide. Diezelfde nieuwsgierigheid bracht hem op het idee om een bestuursjaar te doen — een keuze die hem niet alleen dichter bij de politiek bracht, maar ook bij zichzelf.
Vandaag spreken we met Niels over zijn ervaringen, ambities en de impact als bestuurslid bij NJR.
Wat houdt je functie als bestuurslid politiek in?
"Als bestuurslid politiek houd ik me bezig met verschillende portefeuilles, waarvan sommige vastliggen en andere steeds veranderen. Een vast onderdeel van mijn werk is het coördineren van de politieke lobby voor jongeren. Wekelijks overleg ik met Team Communicatie van NJR, dat ons helpt om onze boodschappen zo krachtig mogelijk naar buiten te brengen en de beleidsadviseur van NJR om te bepalen waar we de komende tijd op willen focussen in onze lobby. We houden de politieke agenda goed in de gaten, kijken welke thema’s spelen en waar draagvlak voor is en stemmen daar onze strategie op af.
Ik heb mij de laatste tijd vooral gericht op de lobby rondom de Maatschappelijke Diensttijd (MDT). Dit programma, waarin jongeren van 12 tot 30 jaar zich vrijwillig inzetten voor de samenleving en tegelijkertijd hun talenten ontwikkelen, dreigde te worden afgeschaft door het nieuwe kabinet. Daarom hebben we een stevige campagne gevoerd om het programma te behouden.
Daarnaast werk ik aan een nieuw project van NJR in samenwerking met de Inspectieraad van Nederland. Dit is de koepel van elf Nederlandse inspecties, zoals de Onderwijsinspectie en de Inspectie Belastingen. Dit project stimuleert jongerenparticipatie binnen inspecties. Jongeren onderzoeken waar er leemtes zijn in het beleid, zodat inspecties eerder kunnen inspelen op maatschappelijke vraagstukken. Mijn rol hierin is het coördineren en meedenken over de vormgeving van het traject, dat binnenkort van start gaat."
Wat heeft je gemotiveerd om een bestuursjaar te doen (bij NJR)?
"Ik was al een paar jaar betrokken bij het Nationaal Jeugddebat, eerst als deelnemer en daarna als vrijwilliger. Via die weg leerde ik een paar mensen uit het vorige bestuur goed kennen, bijvoorbeeld tijdens algemene ledenvergaderingen en in de wandelgangen. Ik merkte al snel dat ik veel energie kreeg van de boodschap van NJR en dat het me enorm motiveerde. Ik dacht: dit wil ik ook doen. Toen zei iemand tegen me: "Is dit iets voor jou? Probeer het gewoon." Ik dacht: waarom niet? Dus ik solliciteerde, zonder echt te denken dat ik het zou worden. Toen kreeg ik uiteindelijk het telefoontje dat ik het was geworden en ik was echt ontzettend blij. Het idee dat ik samen met zes andere jongeren een jaar lang kan werken voor het belang van jongeren in Nederland, geeft me gewoon heel veel energie.
Bovendien was NJR iets wat ik al kende, dus het was makkelijker om daarvoor te solliciteren. Zo simpel is het eigenlijk, haha. Maar de belangrijkste reden is dat ik graag op nationaal niveau impact wilde maken. Ik dacht: dit is de plek waar ik de meeste invloed kan uitoefenen voor de meeste jongeren.
Wat ik ook mooi vind aan NJR, is dat we als koepel van meer dan 40 grote jongerenorganisaties vaak de verbindende factor zijn. Bij jongerenakkoorden of platforms zie je dat wij als NJR een brug kunnen slaan tussen verschillende organisaties en laten zien dat jongeren wel goed kunnen samenwerken. Wat soms op andere overheidsniveaus lastig is – het samenwerken tussen verschillende partijen – lukt bij jongeren vaak veel beter. Dat is de kracht van NJR en daar wil ik me graag voor inzetten: die verbindende rol die wij bieden."
Hoe zit het bestuur van NJR in elkaar
"Het bestuur van NJR bestaat uit zeven bestuursleden, elk met een eigen taak. De functies zijn: voorzitter, penningmeester, secretaris, bestuurslid internationale inspraak, bestuurslid lokale inspraak, bestuurslid campagne en profilering, en ikzelf, als bestuurslid politiek."
Hoe is de sfeer binnen het bestuur?
"Binnen het bestuur heerst een hele positieve sfeer. Wat ik altijd mooi vind – en dit geldt ook voor NJR in het algemeen – is dat het een platte organisatie is. Er is geen strikte hiërarchie waar de ene boven de ander staat. Het draait vooral om degene met het beste idee; dat is uiteindelijk het belangrijkste. Dat zorgt voor een cultuur die ik bij NJR heel waardeer. Je ziet het terug in hoe we met elkaar omgaan en hoe we keuzes maken, vaak in overleg.
Daarnaast, omdat we een jonge organisatie zijn, is het naast werk ook gewoon echt een gezellige plek. Je hebt de kans om echte vriendschappen te sluiten en een sterke band op te bouwen met je medebestuursleden. Dat maakt het echt speciaal."
Wat waren je belangrijkste doelen toen je het bestuursjaar inging?
"Eigenlijk was mijn grootste doel tweeledig. Ten eerste wilde ik graag impact maken met een lobby, waarbij ik echt het gevoel had dat we iets concreets hadden bereikt. Aan de andere kant wilde ik mezelf ook verder ontwikkelen en ontdekken welke vaardigheden ik kon leren in dit bestuursjaar. Dus vooral impact maken, nieuwe dingen leren en nieuwe mensen ontmoeten waren mijn belangrijkste doelen."
We zitten nu ongeveer op de helft van je bestuursjaar. Heb je je doelen al bereikt of ben je nog onderweg?
"Mijn eerste doel heb ik al wel bereikt, namelijk het impact maken met de lobby. De lobby rondom de Maatschappelijke Diensttijd, die we het afgelopen half jaar hebben gevoerd, hebben we recent geëvalueerd. Daar merk ik dat ik echt mijn doel heb kunnen realiseren. Als NJR waren wij een van de kartrekkers in deze lobby.
Wat betreft het ontwikkelen van vaardigheden, merk ik dat er altijd ruimte voor groei is. Vaardigheden zoals het professionaliseren van jezelf en je werk zijn dingen waar ik me verder in wil ontwikkelen. Ik denk dat ik ook de komende tijd stappen wil zetten op dat gebied en wil ontdekken wat ik nog verder kan leren en ontwikkelen."
Welke vaardigheden heb je verder ontwikkeld tijdens je bestuursjaar?
"Allereerst strategisch besturen en visie bewaken. In tegenstelling tot veel andere jongerenbestuursfuncties draait dit bestuursjaar écht om besturen. Ik heb geleerd hoe belangrijk het is om niet alleen op de dagelijkse uitvoer te focussen, maar ook constant de visie van NJR in het achterhoofd te houden. We werken met een jaarplan en een meerjarige strategie, en bij elke beslissing is het essentieel om te bedenken hoe deze bijdraagt aan onze langetermijndoelen. Bijvoorbeeld, bij de keuze van thema’s voor het Nationaal Jeugddebat kijken we niet alleen naar actuele onderwerpen, maar ook naar hoe deze aansluiten op onze strategische doelen, zoals jongerenparticipatie en woningbouw.
Ten tweede effectieve lobby en impact maken. Ik heb veel geleerd over hoe je als jongerenorganisatie daadwerkelijk invloed uitoefent op politiek beleid. Door ervaring in diverse lobbytrajecten heb ik beter leren aanvoelen welke initiatieven kansrijk zijn en waar tijd en energie het beste in geïnvesteerd kan worden. Dit onderscheid maken is cruciaal, want in de politiek is niet elke inspanning even effectief. Inmiddels heb ik een veel beter beeld van welke strategieën werken om impact te maken, zowel binnen de politiek als op jongerenbeleid."
Wat zijn tot nu toe de grootste uitdagingen die je bent tegengekomen en hoe heb je ze aangepakt?
"Een uitdaging die je merkt wanneer je binnenkomt bij een organisatie als NJR, met zo’n 80 medewerkers, een grote begroting en veel verwachtingen, is dat je soms de snelheid van veranderingen niet kunt bepalen. Ondanks dat het een jonge en actieve organisatie is, merk je dat het een groot schip is en dat koersveranderingen niet makkelijk zijn.
Aan de ene kant is dat goed, want het zorgt ervoor dat de organisatie niet afhankelijk is van de willekeur van één bestuur. Maar als je, zoals ik, denkt: "Ik wil snel dingen doen, creatief en bijna activistisch aan de slag", dan is NJR misschien niet altijd de plek waar je dat op dezelfde manier kunt doen als je had verwacht."
En heb je het goed kunnen overkomen of ben je er nog steeds mee bezig?
"In de eerste twee maanden van mijn bestuursjaar merkte ik dat ik echt moest schakelen. Maar na die beginperiode zag ik in de praktijk dat mijn impact op een andere manier tot stand kwam.
Ik merk dat ik op een meer beleidsmatige manier impact maak, maar minstens net zo veel als ik aanvankelijk voor ogen had. En dat vind ik uiteindelijk het belangrijkste."
Hoe zorg je ervoor dat de stem van jongeren gehoord wordt in de politiek?
"Wij maken de stem van jongeren op twee manieren hoorbaar. Enerzijds behartigen we als koepelorganisatie de belangen van meer dan 40 jongerenorganisaties in gesprekken met Kamerleden, ambtenaren en ministers. Zo zorgen we dat jongerenperspectieven worden meegenomen in beleid.
Anderzijds hebben we directe impact via werkgroepen en coalities, zoals het woonoverleg en het Jongerenklimaatakkoord. Daarnaast organiseren we meer dan twintig projecten, zoals het Nationaal Jeugddebat, waarmee we maatschappelijke thema’s op de agenda zetten en via lobby concrete verandering realiseren. Zo versterken beleid en jongerenparticipatie elkaar en krijgen jongeren echt een stem."
Wat doen jullie voor jongeren op de woningmarkt?
"De woningmarkt is een complexe uitdaging, en jongeren ondervinden hier veel problemen. Onze inzet richt zich vooral op het pleiten voor meer flexibele woonoplossingen. Denk hierbij aan het ombouwen van leegstaande kantoorpanden tot woonruimtes en het beter laten aansluiten van nieuwbouw op de daadwerkelijke woonbehoeften van jongeren. Uit recent onderzoek, bijvoorbeeld van ABN AMRO, blijkt dat er vaak te groot wordt gebouwd, terwijl veel jongeren simpelweg op zoek zijn naar een eerste betaalbare woning en niet per se een groot vrijstaand huis met een tuin.
Daarnaast kijken we kritisch naar beleid zoals de Wet betaalbare huur en andere regelgeving die invloed heeft op jongeren op de woningmarkt. Soms betekent dat ook erkennen dat er geen eenduidige oplossing is die voor alle jongeren werkt. In zulke gevallen is het belangrijk om de verschillende perspectieven te belichten en de politiek aan te sporen om keuzes te maken die daadwerkelijk aansluiten bij de behoeften van jongeren."
Hoe heb je het bestuursjaar bij NJR gecombineerd met je studie?
"Afgelopen jaar ben ik gestopt met mijn studie. Ik heb twee keer het eerste jaar van een studie gevolgd: twee jaar geleden begon ik aan Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) en vorig jaar begon ik met het eerste jaar van de studie Docenten Maatschappijleer. In september ben ik waarschijnlijk van plan om de Hotelschool te gaan volgen.
Ik heb bewust gekozen voor een tussenjaar, omdat een bestuursjaar bij NJR lastig te combineren is met een voltijdstudie. Binnen ons bestuur zie ik hoe uitdagend het is om studie en bestuurswerk te balanceren, zeker omdat de werkdruk per week enorm kan variëren. Hoewel sommige bestuursleden bijvoorbeeld hun scriptie schrijven naast deze functie, wordt het over het algemeen afgeraden om een volledige studie naast een bestuursjaar bij NJR te volgen. Voor MBO-studenten is dit extra complex vanwege de beperkte flexibiliteit in verlof. Daarom raad ik toekomstige bestuursleden aan om, indien mogelijk, hun studie tijdelijk op pauze te zetten. Dit biedt de ruimte om optimaal bij te dragen en het meeste uit het bestuursjaar te halen."
Is het moeilijk om de balans te vinden tussen je rol als bestuurslid en je privéleven?
"Aan de ene kant is het makkelijk om werk en privé gescheiden te houden, maar je merkt dat de mensen met wie je zoveel uren per week samenwerkt, projecten draait en overlegt, uiteindelijk ook goede vrienden worden. Het is dan soms lastig om het werk helemaal gescheiden te houden van de persoonlijke band die je opbouwt.
Bijvoorbeeld, wanneer je een inhoudelijke discussie hebt over belangrijke besluiten, kan die soms best scherp zijn, maar de volgende dag zit je samen op het terras. Het is dus soms lastig om die scheidslijn tussen werk en vriendschap te behouden.
Gelukkig hebben we bij NJR coaching en trainingen gehad om hiermee om te gaan, zoals vanuit de Changemakers Academy. Daar leerden we hoe je professionele en persoonlijke relaties kunt scheiden, wat ons veel handvatten heeft gegeven in het dagelijks functioneren als bestuur.
We hebben ook intern gekeken naar elkaars sterke punten en besproken hoe die elkaar kunnen versterken, maar ook waar het eventueel zou kunnen botsen. Zo houden we goed rekening met elkaar en kunnen we het werk en de vriendschap beter in balans houden."
Wat wil je meegeven aan mensen die willen solliciteren voor een bestuursjaar (bij NJR)?
"Iedereen kan solliciteren voor een bestuursfunctie bij NJR. De vacature is vaak te vinden op de website, zoals die van 21 januari. Voor NJR specifiek geldt dat er geen specifieke eisen zijn qua opleiding of ervaring. Het belangrijkste is dat je enthousiast bent en bereid bent je een jaar lang in te zetten voor jongeren in Nederland. Als je twijfelt, kun je naar een informatieavond komen, waar we je alles uitleggen over het bestuursjaar. We bieden zowel online als fysieke bijeenkomsten in Utrecht aan, zodat je kunt ontdekken of een bestuursjaar bij NJR iets voor jou is.
In het algemeen geldt voor bestuursjaren dat het vooral draait om motivatie en de bereidheid om je voor iets in te zetten. Elk bestuur is op zoek naar mensen die gemotiveerd zijn, dus wees eerlijk en duidelijk over waarom je geïnteresseerd bent en wat je kunt bijdragen. Wat betreft de sollicitatie zelf: de sollicitatiecommissie kijkt vooral naar je motivatie en sterke punten. Zorg dus dat je goed voor jezelf hebt uitgedacht waarom je dit wilt doen en wat je verwacht van het jaar. Als je dat helder hebt, komt het helemaal goed. Zoals ik altijd zeg: zorg dat je je motivatie op een rijtje hebt, en laat de sollicitatiecommissie de rest doen!"
Is er een boodschap die je via dit interview wilt benadrukken?
"Het is nu heel verleidelijk om de onofficiële slogan van NJR te gebruiken, dus dat ga ik ook doen: 'Niets over jongeren zonder jongeren!'"
Geïnspireerd? Zo zet jij de volgende stap!
Niels’ verhaal laat zien hoe waardevol en impactvol een bestuursjaar kan zijn. Of je nu bij de NJR, de JFR of een andere organisatie aan de slag gaat, een bestuursjaar biedt je de kans om jezelf te ontwikkelen, nieuwe mensen te ontmoeten en écht invloed uit te oefenen op onderwerpen die je belangrijk vindt. Je leert strategisch denken, samenwerken en leiderschap in de praktijk – vaardigheden waar je de rest van je leven profijt van hebt.
Ben jij na het lezen van dit interview geïnspireerd en overweeg je een bestuursjaar? Of je nu bij NJR of ergens anders impact wilt maken, dit is je kans om het verschil te maken. Wil je meer te weten komen over de NJR? Dan kun je hier terecht. Wil je meer te weten komen over een bestuursjaar bij de JFR? Klik dan hier voor meer informatie!