Redelijkheid en billijkheid
05-11-2025
Het is een van de meest gehoorde kreten als juristen het niet meer weten: “Het hangt af van de omstandigheden van het geval!” Maar wat hangt er precies af van de omstandigheden van het geval? En allicht nog belangrijker: van welke omstandigheden is ‘het’ precies afhankelijk? In het privaatrecht kan het antwoord op deze, en vergelijkbare, vragen vaak gevonden worden aan de hand van de redelijkheid en billijkheid. Op billijkheid gebaseerde uitzonderingen, alsook uitleggingen, aanvullingen en beperkingen aan de hand van de redelijkheid en billijkheid hebben een belangrijke plaats in het Nederlandse rechtssysteem. Drion zegt daarover: “De redelijkheid en billijkheid is zo’n beetje, gechargeerd gezegd, de Haarlemmerolie van ons vermogensrecht (en daarbuiten)”. Het stelt de rechter in staat om in concrete gevallen tot rechtvaardige uitkomsten te komen, bijvoorbeeld waar strikte wetstoepassing of interpretatie van een overeenkomst daarin tekortschiet. Dit artikel belicht in vogelvlucht de centrale positie, functies en dogmatische vraagstukken aangaande de redelijkheid en billijkheid in het Nederlandse (privaat)recht.
Lees verder
